Jak przekierować strugę produktu?
W przemyśle rolno-spożywczym stosowany jest z dużym powodzeniem system rurowy Jacob, przede wszystkim ze względu na szczelność instalacji, szybkość montażu oraz łatwość mycia i czyszczenia. Szerokie zastosowanie w instalacjach przesypowych znajdują urządzenia (przesypy dwudrogowe) służące do przekierowania strugi produktu na różne przenośniki czy zbiorniki.
Andrzej Żelazo
W systemie rurowym Jacob wyróżniamy trzy typy przesypów dwudrogowych (biorąc pod uwagę ich mechanizm wewnętrzny):
- przesypy z osłoną wewnętrzną;
- przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym;
- rozdzielacze z uszczelnieniem wewnętrznym i z dodatkowym uszczelnieniem wału.
Przesypy z osłoną wewnętrzną
Cechą charakterystyczną przesypów z osłoną wewnętrzną jest ich mechanizm wewnętrzny. Jest to rynienka z wałem umieszczonym dosyć wysoko, wykonująca ruch przypominający huśtawkę. Po przestawieniu w skrajne położenie koniec rynienki chowa się pod dodatkową osłonę, dzięki której sypiący się produkt nie spada poza rynienkę. Przesypu tego typu nie można przestawiać w trakcie sypania się produktu. Nie można go również używać do podziału strugi surowca (trochę w lewo i jednocześnie trochę w prawo, ponieważ rynienka w położeniu pośrednim blokuje wylot produktu).
Przesypy z osłoną wewnętrzną produkowane są w zakresie średnic od DN 100 mm do DN 400 mm. Z tym że przesypy o średnicy od DN 100 mm do DN 300 mm mają kąt rozwarcia 60°, a o średnicy DN 350 mm i DN 400 mm – 55°. Mogą one być wytwarzane jako przesypy symetryczne lub niesymetryczne. Produkowane są ze stali węglowej malowanej proszkowo (RAL 7032) – o grubości ścianki: 2 mm lub 3 mm – lub ze stali nierdzewnej (AISI 304) – o grubości ścianki: 2 mm. Wyposażone mogą być w napęd ręczny, pneumatyczny obrotowy, pneumatyczny cylindryczny lub w napęd elektryczny. Mogą być także wyłożone poliuretanem w celu zwiększenia odporności na wycieranie.
Przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym
Przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym produkowane są w zakresie średnic od DN 100 mm do DN 300 mm i mają kąt rozwarcia 60°. Podobnie jak poprzednie, mogą być wytwarzane jako przesypy symetryczne lub niesymetryczne i produkowane są ze stali węglowej malowanej proszkowo (RAL 7032) – o grubości ścianki: 2 mm lub 3 mm – lub ze stali nierdzewnej (AISI 304) – o grubości ścianki: 2 mm. Również mogą być wyposażone w napęd ręczny, pneumatyczny obrotowy, pneumatyczny cylindryczny lub w napęd elektryczny. Mechanizmem wewnętrznym jest płaska klapa składająca się z dwóch blach oraz znajdującej się między nimi uszczelki z nisko umieszczonym wałem. Klapa ta jest przestawiana jak kartka w książce. Po przestawieniu w skrajne położenia jest ona (a dokładnie jej uszczelka) dociskana do obudowy przesypu, co zapewnia szczelność pomiędzy odnogami (do 100 hPa).
Przesyp taki może służyć także do podziału strugi produktu. Pamiętać jednak należy, że produkt wytrze po pewnym czasie uszczelkę (dlatego w przesypach dzielących produkt jest ona zastępowana dodatkową blachą stalową).
Rozdzielacze dwudrogowe z uszczelnieniem wewnętrznym oraz z dodatkowym doszczelnieniem wału
Najbardziej rozbudowanym typem przesypów są rozdzielacze dwudrogowe. Mechanizm wewnętrzny – tak jak poprzednio wymieniony – składa się z płaskiej klapy złożonej z dwóch blach oraz z umieszczonej pomiędzy nimi uszczelki. Rozdzielacze te charakteryzują się dużą szczelnością (300 hPa po zamknięciu). Wynika to z dodatkowego przetłoczenia, w które wchodzi uszczelka klapy, oraz z dodatkowego uszczelnienia od dołu wału. Rozdzielacze takie produkowane są w zakresie średnic od DN 100 mm do DN 300 mm (do przesypów z napędem ręcznym) lub do DN 630 mm (do przesypów z napędem pneumatycznym). Mają one kąt rozwarcia 45° lub 60°. Mogą być wytwarzane jako przesypy symetryczne lub niesymetryczne. Produkowane są ze stali węglowej malowanej proszkowo (RAL 7032) – o grubości ścianki: 2 mm lub 3 mm – lub ze stali nierdzewnej (AISI 304) – o grubości ścianki: 2 mm. Wyposażone mogą być w napęd ręczny, pneumatyczny obrotowy, pneumatyczny cylindryczny lub w napęd elektryczny.
Do zbóż, ziaren, mąki czy kawy zielonej stosuje się przede wszystkim przesypy w wykonaniu ze stali węglowej. Do produktów spożywczych (np. cukru) – głównie w wykonaniu ze stali nierdzewnej.
W zależności od dodatkowych wymagań przesypy mogą być wyposażone w uszczelnienia klapy wykrywalne na detektorach metali (wykonane z niebieskiego silikonu), osprzęt przeznaczony do pracy w strefie ATEX (20 wewnątrz urządzenia oraz 22 na zewnętrz urządzenia) lub w wydłużony wał w celu odsunięcia napędu podczas pracy z produktami o wysokiej temperaturze.
