Adam Krzyżowski: Panie Prezesie, w tym roku obchodzą Państwo jubileusz 25-lecia istnienia firmy. Czy mógłby Pan pokrótce przedstawić historię swojego przedsiębiorstwa?
Jan Strychalski: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Endeco Ltd została założona w maju 1990 r. przez krajowe osoby fizyczne. Obecnie założyciele Endeco mają w firmie 40% udziałów. Przedsiębiorstwo zostało utworzone w celu oferowania polskiemu przemysłowi górniczemu specjalistycznych usług doradztwa technicznego.
   W 1992 r. zdecydowano o uruchomieniu własnego zakładu produkcyjnego w Bytomiu wytwarzającego komponenty dla górnictwa podziemnego. Do 1998 r. produkowano w nim zespoły górniczych przenośników zgrzebłowych (takie jak rynny, napędy czy zastawki), zespoły i części do kombajnów chodnikowych, układy hydrauliczne i inne.
   Równolegle w 1993 r. postanowiono utworzyć odrębny oddział firmy w Tarnowskich Górach dla potrzeb produkcji sprzętu tzw. bezpieczeństwa i ochrony pracy – znajdował on się tam do 2012 r. Firma Endeco Ltd nadal jest liczącym się producentem pochłaniaczy przeciwgazowych klasy 1 i klasy 2, filtrów do oddzielania oleju z powietrza wdechowego oraz innego sprzętu do filtracji powietrza, dostawcą półmasek i masek pełnotwarzowych oraz filtrów i masek przeciwpyłowych. Od 2013 r. produkcja sprzętu BHP jest prowadzona w siedzibie rejestrowej, czyli w Katowicach.
   Równocześnie od 1995 r. firma prowadzi działalność usługową i wykonuje prace z użyciem niewybuchowego środka strzelniczego Cardox, stosowanego m.in. do usuwania zatorów i nawarstwień czy do rozbijania konstrukcji.
   Od 2006 r. wdrożono do produkcji i sprzedaży również ręczne pompy hydrauliczne, co w miarę upływu czasu poszerzano o coraz to nowsze rozwiązania, a także o dodatkowe oprzyrządowanie. Ten rodzaj działalności znajduje uznanie głównie u klientów zagranicznych.
   Firma od początku działalności jest ulokowana w Katowicach, gdzie obecnie prowadzi działalność produkcyjna i handlową.
A.K.: Oferują Państwo m.in. bezwybuchowy i bezogniowy system strzelniczy Cardox. Jak duże jest zapotrzebowanie na ten system w górnictwie węgla kamiennego?
J.S.: Z przykrością muszę powiedzieć, że w naszym kraju nadal największą wagę przywiązuje się do kosztów, a nie do bezpieczeństwa użytkowania – dlatego w Polsce w kopalniach podziemnych w ogóle nie jest używany system Cardox. Firma Endeco przeprowadziła procedurę pełnego dopuszczenia systemu Cardox do stosowania w kopalniach podziemnych (w GIG – w Kopalni Doświadczalnej „Barbara”) i można go stosować w środowisku metanowym. Kilkakrotnie uczestniczyliśmy w rozmaitych pokazach w różnych kopalniach, jednak najwyraźniej w Polsce nie ma chętnych do używania go. Jak się okazuje, środek ten był stosowany w naszym górnictwie już w latach 50. zeszłego wieku. W październiku 2015 r. odbędzie się wystawa w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, gdzie będzie można pooglądać eksponaty z lat 50., jak i nowe elementy strzelnicze. Ze względu na rozłam wśród producentów i znaczny spadek jakości produktów korzystanie z tego systemu w krajowych kopalniach zostało zaniechane w latach 60.
Firma Endeco jest wyłącznym dystrybutorem oryginalnego, pierwotnego producenta systemu Cardox (angielskiego), którego jakość nigdy nie była kwestionowana. Oferowany przez nas oryginalny system Cardox jest używany dość powszechnie w górnictwie podziemnym w tradycyjnych kopalniach w Ameryce Południowej, Azji czy np. w Turcji, a stosowanie tam innych metod strzelniczych jest uznawane za zbyt niebezpieczne dla personelu.
 W Polsce i krajach ościennych system Cardox jest wykorzystywany bardzo szeroko w przemyśle cementowym oraz w udrażnianiu magazynów wielkopojemnych (silosów). Także cieszy się powodzeniem w przypadkach trudnych wyburzeń.

RYS. 1 Schemat budowy nabojnicy Cardox oferowanej przez Endeco

A.K.: Jakiego rodzaju sprzęt BHP chciałby Pan polecić firmom z przemysłu górniczego, energetycznego i hutniczego?
J.S.: Wszystkie nasze produkty z branży BHP nadają się do zastosowania w wymienionych gałęziach przemysłu. Nasza firma jest jednym z niewielu krajowych producentów sprzętu bezpieczeństwa i higieny pracy. Skoncentrowaliśmy swoje działania w tej dziedzinie na ochronie dróg oddechowych – naszymi głównymi produktami są pochłaniacze klasy 1 i klasy 2, do używania z różnymi rodzajami półmasek i masek innych polskich producentów.

FOT. 1 Endeco od przeszło 20 lat produkuje m.in. takie pochłaniacze przeciwgazowe

A.K.: A jakie przedsiębiorstwa są zainteresowane produkowanymi przez Endeco ręcznymi pompami hydraulicznymi i jak rozwija się eksport tych urządzeń?
J.S.: Oferowane przez Endeco pompy hydrauliczne były i są skierowane do przemysłu wyposażenia okrętowego i w znakomitej większości przeznaczone na eksport.
   Ten obszar działalności firmy w niedługiej przyszłości powinien być uzupełniony produkcją podzespołów sterujących dla okrętownictwa (na razie z zamiarem lokowania sprzedaży poza granicami kraju).
   Jednocześnie Endeco prowadzi rozpoznanie rynku krajowego, bowiem produkowane pompy mogą znaleźć zastosowanie w kilku innych dziedzinach – nadają się one np. do narzędzi hydraulicznych, zasilania drobnego osprzętu w kolejnictwie, do maszyn rolniczych czy budowlanych. Mając na uwadze zobowiązania umowne, ten rodzaj działalności nie jest przez nas szeroko propagowany.

FOT. 2 Ręczna pompa hydrauliczna produkcji Endeco może znaleźć zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu

A.K.: Czy wszystkie Państwa zakłady produkcyjne i usługowe znajdują się w Katowicach?
J.S.: Zasadniczo działalność Endeco prowadzona jest w siedzibie w Katowicach. Równocześnie jednak użytkujemy halę montażową w Bytomiu, a park maszynowy i produkcja elementów do wyposażenia hydraulicznego są w Nysie – ale wszelkie stacje prób i laboratoria znajdują się w Katowicach.

A.K.: Dziękuję za rozmowę.