W wielu gałęziach przemysłu – czy to chemicznego, czy spożywczego – mamy do czynienia z produktami, które stwarzają zagrożenie wybuchowe. Generalnie zabezpieczenie takich instalacji jest prowadzone w dwóch kierunkach. Po pierwsze, żeby zapobiec wybuchowi, a po drugie – jeśli już do niego dojdzie – żeby zamknąć go w instalacji tam, gdzie tylko miejscowo spowoduje straty, albo żeby ukierunkować go tam, gdzie straty będą najmniejsze lub ich w ogóle nie będzie.
Andrzej Żelazo
Produkowany przez firmę Fr. Jacob Söhne GmbH & Co. KG system rurowy Jacob składa się z rur, kształtek, przesypów, zasuw i przepustnic zakończonych charakterystycznymi wywijkami, łączonymi obejmami żłobkowymi. Zapobieganie wybuchowi realizowane jest w tym systemie poprzez zastosowanie osprzętu (w urządzeniach napędowych), który jest przeznaczony do odpowiedniej strefy ATEX, oraz poprzez wyrównywanie ładunków elektrostatycznych (na elementach rurociągów). Urządzenia napędowe Jacob to przede wszystkim przepustnice, zasuwy, przesypy dwudrogowe. Do pracy w strefie ATEX stosowany jest tu specjalny typ elektrorozdzielacza i wyłączników krańcowych (w przypadku napędu pneumatycznego) lub napęd elektryczny spełniający wymagania ATEX-owe. Z kolei zabezpieczenie rurociągu (instalacji) polega na wyrównaniu potencjału ładunków elektrostatycznych pomiędzy jego poszczególnymi elementami. Jeżeli ładunki elektrostatyczne indukują się na poszczególnych elementach (np. rurociągu), to po przekroczeniu pewnej różnicy potencjałów dochodzi do ich gwałtownego wyrównania (iskra) i może to spowodować wybuch w instalacji. Elementami, które służą w systemie Jacob do wyrównywania ładunków elektrostatycznych pomiędzy poszczególnymi elementami rurociągów, są: przyspawane ucha połączone kabelkami, specjalne mostki do odprowadzenia ładunków elektrostatycznych, czy też uszczelki przewodzące ładunki elektrostatyczne.
Ucha i kabelki
Przyspawane ucho oraz przykręcony śrubą kabelek są najbardziej tradycyjnym sposobem wyrównywania potencjałów na poszczególnych elementach rurociągów. Mogą być zastosowane na każdym elemencie (w pełnym zakresie średnic, tj. od DN 60 do DN 1600). Ucha wykonywane są ze stali nierdzewnej AISI 304, a kabelki mają przekrój 16 mm2 i przykręcane są śrubami M6.
Mostki do odprowadzenia ładunków elektrostatycznych
Mogą być stosowane tylko z obejmami dwuśrubowymi (które nakręcane są na śrubę), czyli znajdują zastosowanie w zakresie średnic od DN 60 do DN 630. Produkowane są w dwóch wersjach. Ze stopkami z EPDM lub bez stopek. Mostki bez stopek używane są do wyrównywania potencjałów na elementach wykonanych ze stali węglowej ocynkowanej lub ze stali nierdzewnej. Mostki ze stopkami z EPDM stosuje się do elementów wykonanych ze stali węglowej malowanej farbą przewodzącą ładunki elektrostatyczne (w systemie Jacob to farba proszkowa RAL 7032).
Uszczelki
Uszczelki wykonane są z EPDM (czarne). Mogą być stosowane do elementów wykonanych ze stali węglowej malowanej farbą przewodzącą ładunki lub do elementów wykonanych ze stali węglowej ocynkowanej (lub ze stali nierdzewnej). Co ważne, dodatkowo należy zwrócić uwagę na uziemienie całej instalacji.
