System rurowy Jacob jest to układ połączeń rurociągów, w którym wszystkie elementy zakończone są charakterystycznymi wywijkami. Znajduje on zastosowanie również w strefach zagrożonych wybuchem.
Andrzej Żelazo
Do stref zagrożonych wybuchem stosuje się elementy niwelujące różnicę potencjałów pomiędzy poszczególnymi elementami rurociągu, specjalne wykonanie osprzętu urządzeń napędowych, a także specjalne urządzenia zamykające rurociąg (działające na zasadzie ściany przeciwpożarowej).
System rurowy Jacob przeznaczony do ciśnienia pracy do 0,5 bar może mieć odporność na ciśnienie wybuchu 3 lub 10 bar (w zależności od średnicy, grubości ścianki oraz sposobu łączenia elementów).
FOT. 1, 2, 3 Od lewej: mostek do odprowadzenia ładunków elektrostatycznych, ucho do przyspawania i kabelek łączący
Poszczególne elementy łączone są ze sobą przeważnie za pomocą obejm żłobkowych i uszczelek. Uszczelka stanowi izolację pomiędzy poszczególnymi elementami (poza uszczelkami wykonanymi z EPDM, które przewodzą ładunki elektrostatyczne). Dlatego aby nie pojawiała się różnica potencjałów (grożąca przeskokiem iskry) pomiędzy elementami, należy te elementy dodatkowo ze sobą połączyć. Stosuje się ucha do przyspawania oraz kabelki. Można też zastosować mostki do odprowadzenia ładunków elektrostatycznych. Mostki takie stosowane są w dwóch wykonaniach. Standardowe są używane do elementów wykonanych ze stali nierdzewnej lub ze stali węglowej ocynkowanej, a mostki ze stopkami z EPDM stosowane są do elementów wykonanych ze stali węglowej malowanej farbą proszkową (przewodzącą elektrostatycznie). Mostek nakręca się na śrubę obejmy dwuśrubowej, a po zamocowaniu wyciąga się zawleczkę tak, aby sprężyna dociskała obie nóżki mostka do dwóch sąsiednich elementów. Urządzeń napędowych standardowo przeznaczonych do stref ATEX używa się do pracy w strefie ATEX 2.0 wewnątrz urządzenia oraz w strefie ATEX 2.2 na zewnątrz urządzenia. Przy napędzie pneumatycznym główna różnica polega na osprzęcie siłownika. Zamiast standardowych mechanicznych czujników położenia stosowane są zbliżeniowe czujniki indukcyjne. Przy napędach elektrycznych jest to już inny napęd.
_450.png)
FOT. 4 Urządzenie zamykające (zasada ściany przeciwpożarowej)
Najnowszym urządzeniem zademonstrowanym przez firmę Jacob (w czerwcu 2022 r.) jest zamknięcie rurociągu zapobiegające rozprzestrzenianiu się dymu lub ognia w rurociągu (działające na zasadzie ściany przeciwpożarowej). Z reguły ma ono przekrój dwukrotnie większy niż przekrój samego rurociągu. Opływowe stożki oraz moduł w środku wypełnione są materiałem ogniochronnym. Aby otworzyć system zamykania Jacob, należy ręcznie nakręcić sprężynę naciągową (obrót o ok. 90°), która jest następnie mocowana za pomocą elektromagnesu (na zdjęciu miejsce ze zdjętą pokrywą). Elektromagnes jest zwalniany sygnałem wysyłanym przez czujniki znajdujące się wewnątrz lub na zewnątrz rurociągu. Mogą to być czujniki dymu, ognia czy temperatury. Po otrzymaniu sygnału zamknięcia moduł obraca się i zamyka rurociąg. Należy zwrócić uwagę, ze cały system Jacob nadaje się do pracy przy ciśnieniu 0,5 bar (maksymalnie).
