Przesypy dwudrogowe z uszczelnieniem wewnętrznym systemu rurowego Jacob to podstawowe urządzenia służące do zmiany kierunku sypiącego się grawitacyjnie produktu sypkiego. Przesyp składa się z obudowy (jeden wlot oraz dwa wyloty rozchylone pod kątem 60°), płaskiej klapy przymocowanej do łożyskowanego w obudowie wału oraz napędu.
Andrzej Żelazo
Klapa przesypu składa się z dwóch płaskich blach skręconych ze sobą (jedna z nich jest przyspawana do wału) oraz ściśniętej między blachami uszczelki. Po przestawieniu klapy uszczelka układa się w przetłoczeniu obudowy, zapewniając szczelność pomiędzy poszczególnymi wylotami przy różnicy ciśnienień o wartości do 0,1 bar. Uszczelka może być wykonana z NBR (zakres pracy w temperaturze od -30 do +80°C – stosowana standardowo w przesypach wykonanych ze stali węglowej malowanej) lub z silikonu (temperatura pracy od -60 do +230°C – stosowana standardowo w przesypach wykonanych ze stali nierdzewnej). Napęd przesypu może być ręczny (dźwignia), pneumatyczny (obrotowy lub cylindryczny), elektryczny lub hydrauliczny. Standardowo napędy pneumatyczne obrotowe składają się z siłownika Air Torque (do wyboru również Bar lub Automax), elektrorozdzielacza z dwiema cewkami (24 V DC lub 230 V AC). Do napędów obrotowych przymocowana jest skrzynka mechanicznych wyłączników krańcowych, a na siłownikach tłoczyskowych zamontowane są czujniki położenia.
Przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym produkowane są w następujących średnicach DN: 100, 120, 150, 175, 200, 250 oraz 300 mm. Grubość ścianki obudowy wynosi 2 mm (a dla przesypów większych niż DN 120 i wykonanych ze stali węglowej – także 3 mm). Przesypy mogą być wykonane jako symetryczne (wlot: pionowo, a wyloty: na prawo i lewo) lub jako niesymetryczne (wlot i wylot: pionowo i odejście w bok). Standardowo przesypy wykonane ze stali węglowej są malowane w kolorze RAL 7032. Mogą być również malowane na dowolny kolor wybrany przez klienta. Przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym mogą być przestawiane w trakcie sypania się surowca. Nie mogą być natomiast przestawiane, kiedy surowiec wypełnia przesyp i się nie sypie (w takim przypadku może dojść do urwania lub zniszczenia klapy). Należy zwrócić uwagę, że pod wałem (pomiędzy wałem a obudową) nie ma uszczelnienia. W przypadku większej różnicy ciśnień i bardzo drobnego pylistego produktu oraz w innych szczególnych zastosowaniach należy używać innych przesypów (np. rozdzielaczy dwudrogowych systemu Jacob). Trzeba też nadmienić, że przesyp stosowany do różnicy ciśnień wynoszącej 0,1 bar powinien mieć mocniejszy niż standardowo siłownik.
 |
 |
 |
FOT. 1, 2, 3 Przesyp dwudrogowy niesymetryczny. Specjalne wykonanie z napędem o zwiększonej prędkości działania
Przesypy z uszczelnieniem wewnętrznym są także bardzo dobrą podstawą do wszelkich zastosowań specjalnych lub nietypowych. Jednym z takich zastosowań jest skrócenie czasu przestawienia. Tak zwany „szybki napęd” znajduje zastosowanie w systemach detekcji i usuwania metali z produktu. Detektor metalu zamontowany nad przesypem daje sygnał, jeśli w sypiącym się produkcie wykryje kawałek metalu, a przesyp poniżej automatycznie przestawia się na drugi wylot i produkt wraz z metalem wyrzucany jest do pojemnika (worka, big baga itp.). Skrócenie czasu przestawienia o ok. 40–50% powoduje, że ilość wyrzucanego produktu z metalem jest dużo mniejsza.
 |
 |
 |
FOT. 4, 5, 6 Specjalne wykonanie przesypu dwudrogowego symetrycznego – z napędem z pozycjonerem
Innym wykonaniem specjalnym jest wyposażenie przesypu w napęd z pozycjonerem. Pozycjoner jest to urządzenie montowane na napędzie obrotowym, pozwalające zatrzymać klapę przesypu w dowolnym położeniu. Urządzenie działa w ten sposób, że w zadanym położeniu podaje powietrze z obu stron tłoka w siłowniku i zatrzymuje klapę przesypu w położeniu zadanym. Kąt obrotu przesypu (ok. 74°) jest transponowany na sygnał 4–20 mA. Przy regulacji pozycjonera ustalamy, że 4 mA odpowiadają jednemu położeniu skrajnemu (np. lewemu), a 20 mA odpowiada drugiemu położeniu skrajnemu (prawemu). Dzięki temu, zadając dowolny sygnał (pomiędzy 4 a 20 mA), przesyp ustawi się w zadanym położeniu pośrednim. Pozycjoner po ustawieniu się przesypu wysyła sygnał zwrotny (również 4–20 mA) i w sterowni otrzymujemy potwierdzenie ustawienia klapy przesypu w zadanym położeniu. Ustawianie klapy przesypu w położeniu pośrednim ma za zadanie dzielenie surowca na dwie strugi. W związku z tym, że podczas takiej pracy uszczelka przesypu może ulec szybkiemu zużyciu (znajduje się w strudze surowca), często stosuje się wtedy zamiast uszczelki stalową blachę.
Ze względu na solidną budowę, niezawodność działania, szczelność i całą gamę różnorodnych zastosowań przesypy dwudrogowe z uszczelnieniem wewnętrznym są podstawowym urządzeniem służącym do rozdziału surowców sypkich na dwa kierunki.
