Odzież ochronna

Podstawową funkcją odzieży ochronnej jest ochrona pracownika w trakcie wykonywanych obowiązków przed czynnikami szkodliwymi bądź niebezpiecznymi dla zdrowia, a także zabezpieczenie przed ewentualnymi urazami, tzn. ochrona pracownika przed jednym lub wieloma zagrożeniami. Odzież ochronna charakteryzuje się swoistymi cechami, w zależności od dziedziny zastosowania (np. przemysł, branża spożywcza, medycyna, służby ratownicze, straż pożarna itp.) i można ją podzielić na odzież o różnych właściwościach, m. in.:  trudnopalnej, nieprzemakalnej, antyelektrostatycznej, ciepłochronnej, kwaso- i olejoodpornej itd. Należy pamiętać, że gotowy produkt jakim jest odzież ochronna musi spełniać wymagania obowiązującego systemu oceny zgodności, czyli w praktyce musi być poddana przez producenta ocenie typu WE, zostać odpowiednio oznakowana i dostarczona wraz z instrukcją użytkowania. Inny podział odzieży ochronnej odnosi się do konstrukcji ubioru: kombinezony, płaszcze, peleryny, ochraniacze części tułowia (np. ochraniacze barku, klatki piersiowej, przedramienia), fartuchy, spodnie, ogrodniczki, kurtki, bluzy, rękawice, nakrycia głowy. Pod kątem rodzaju zagrożenia odzież ochronną można podzielić na: chroniącą przed czynnikami chemicznymi, biologicznymi, mechanicznymi, termicznymi, atmosferycznymi i wodą, a także chroniącą przed porażeniem prądem oraz przeznaczoną do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem itd. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy chodzi o odzież stosowaną do czynności powodujących jedynie intensywne brudzenie substancjami bezpiecznymi dla zdrowia człowieka lub w branżach, gdzie wymaga się szczególnej czystości produkowanego wyrobu (gdzie w praktyce chroni się odzież własną pracownika lub produkt, a nie samego użytkownika). Taki typ odzieży zaliczyć należy do odzieży roboczej, której parametry nie są tak rygorystycznie określone i nie jest wymagane znakowanie jej znakiem CE.
 
Właściwości ochronne i użytkowe odzieży zależą w dużej mierze od właściwości materiałów, z których jest wykonana. Podstawowe cechy użytkowe to m. in.: trwałość
(odporność na rozrywanie, ścieranie, odporność wybawień, poziom kurczliwości itp.),  wygoda w noszeniu (konstrukcja i funkcjonalność zastosowanych rozwiązań). Osobnym zagadnieniem jest estetyka odzieży.  Kardynalna zasada jest taka, iż powinno się stosować takie ubranie ochronne, które dobrane jest odpowiednio do poziomu zagrożeń występujących w miejscu pracy i powinno zostać oznakowane znakiem CE. W przypadku II i III kategorii środków ochrony indywidualnej, ubrania powinny przejść tzw. badanie typu WE, czego potwierdzeniem jest stosowny certyfikat oraz w przypadku III kategorii produkcja odzieży ochronnej powinna zostać dodatkowo objęta nadzorem ze strony jednostki notyfikowanej. W praktyce  weryfikację produktu możemy dokonać w oparciu o analizę oznakowania i instrukcji dostarczanej przez producenta. Konieczne jest, aby gotowy produkt zapewniał pracownikowi odpowiednią ochronę. Bardzo istotne jest również, aby odzież ochronna była prawidłowo dobrana do wymiarów ciała pracownika.

Przykładowo, na stanowiskach pracy, gdzie występuje kontakt pracownika z pyłami nietoksycznym stosuje się odzież pyłoszczelną. Konstrukcja takiej odzieży powinna uniemożliwiać penetrację pyłu. Najczęściej są to szczelne kombinezony o dopasowanych do użytkownika mankietach rękawów i nogawek oraz kołnierzu bądź kapturze. Do ich wykonania stosuje się najczęściej włókniny, dzięki którym ubiór posiada odpowiednie właściwości ochronne.

Wymagania dla odzieży do stosowania w atmosferze zagrożenia wybuchem określone zostały w dyrektywie 89/686/EEC wdrożonej do krajowego systemu prawnego rozporządzeniem MG z dn. 21.12.2005 (Dz.U. 2005, nr 259, poz. 2173) oraz w normie zharmonizowanej EN 1149-5:2008. Odzież tego typu wykonywana jest z  materiałów zawierających w swojej strukturze elementy rozpraszające ładunek elektrostatyczny. Ponadto zalecane jest, aby odzież stosowana w strefach zagrożonych wybuchem zapewniała również ochronę przed płomieniem.
Istnieją także inne typy certyfikowanej odzieży ochronnej, np. odzież ochronna dla pracowników narażonych na działanie czynników gorących, odzież dla spawaczy czy odzież o intensywnej widzialności.


Odzież robocza

Obecnie na rynku dostępna jest bardzo szeroka oferta odzieży roboczej, która nie podlega certyfikacji i nie musi być znakowana znakiem CE. Producenci oferują ubrania o wielu funkcjonalnych właściwościach, np.: dostosowane do potrzeb przemysłu spożywczego, w tym do wymagań normy HACCP; do używania w sezonie letnim oraz w sezonie zimowym; odporne na utratę koloru nawet po wielokrotnych praniach; nadające się do prania przemysłowego; o wysokiej odporności na uszkodzenia  mechaniczne (ścieranie, rozdarcia); wyposażone w praktyczne kieszenie itp. Dostawcy ubrań proponują także dodatkowe usługi, np. znakowanie logotypem klienta i personalizację odzieży. Jest to korzystne z punktu widzenia identyfikacji wizualnej przedsiębiorstwa, gdyż odzież może stać się dodatkową wizytówką firmy i wspomaga kreowanie marki. Dodatkowo znakowanie i personalizacja odzieży umożliwia identyfikację pracowników, co jest szczególnie istotne w dużych zakładach przemysłowych.


Narzędzia zarządzania sferą  środków ochrony indywidualnej

Kolejną usługą dostępną na tym rynku jest usługa outsourcingu. W praktyce coraz częściej wybierana jest ona przez pracowników służby bhp, jako funkcjonalne narzędzie do zarządzania sferą środków ochrony indywidualnej. W zależności od formuły może obejmować ona analizę i optymalizację doboru odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej do zagrożeń występujących na stanowiskach pracy, prowadzenie kartotek pracowniczych, w zależności od potrzeb pranie lub wynajem odzieży (tzw. rental), a także pełną sprawozdawczość w dziedzinie kosztów wydatkowanych na tą sferę.
W przypadku wyboru wariantu rentalu w ramach usługi outsourcingu, wyspecjalizowane firmy dostarczają w formie wynajmu odpowiednią ilość kompletów odzieży. Dostawy odbywają się w ustalonych terminach, transportem firmy zewnętrznej. Komplety są dopasowywane indywidualnie do każdego pracownika i znakowane personalnie, regularnie dostarczana jest czysta odzież i naprawiana odzież uszkodzona. Obieg odzieży kontrolowany jest elektronicznie. Dodatkowo firma rentalowa zapewnia klientowi wynajem szafek odzieżowych. Szafki zamykane są na klucz oraz znakowane personalnie. Każdy pracownik posiada klucz do swojej skrytki, co zapewnia lepszą organizację całego procesu. Zaletą tego typu usługi jest to, że każdy pracownik może zmienić odzież w dogodnym dla siebie czasie. Organizacja wymiany odzieży odbywa się sprawnie i nie angażuje pracowników klienta  –  upoważniona osoba z  firmy obsługującej, w ustalony dzień wkłada do szafek czystą odzież, a brudną zabiera do prania. Warto jednak, dokonując ostatecznego doboru, dokonać pełnej analizy ekonomicznej, czy bardziej opłacalna jest usługa rentalu, czy też zlecenie prania wraz z obsługą logistyczną. Obydwa warianty mogą być dostępne w ramach usługi outsourcingu.


Obuwie dla pracownika

Istotnym elementem ochrony pracownika jest również obuwie. Spełnia ono różne zadania, np. chroni przed chemikaliami, przed spadającymi przedmiotami, przed przekłuciem i pęknięciem, ma właściwości antyelektrostatyczne lub elektroizolujące. Dobranie odpowiedniego obuwia wymaga uprzedniego ustalenia wszystkich występujących zagrożeń i czynników szkodliwych, np. ciężaru przedmiotów, które mogą upaść na stopę, temperatury otoczenia (np. sandał, czy trzewik), rodzaju i warunków pracy (np. uwzględniania zagrożenia poślizgu itp.).